Bergwandelen voor beginners: hoe start je en wat heb je nodig?

Ga je voor het eerst op (zomer) vakantie naar de bergen. Maak je onderweg naar Zuid-Europa een (korte) stop in de alpen? Dan is de kans groot dat je wordt verleid tot een bergwandelen. De bergen schreeuwen gewoon om een wandeling en wie het eenmaal gedaan heeft, wil meer. Alhoewel wandelen misschien saai klinkt, is het uitdagend. En leuk. Ontspannend ook. Daarom voor iedereen die een bezoek aan de bergen gaat brengen buiten de wintersport een introductie: Bergwandelen voor dummies. Dan ga je goed voorbereid op weg.

1. Beginnen met bergwandelen: zorg voor goede schoenen

Of je nu begint als je in de bergen bent of alvast gaat wandelen in het bos om de hoek: zorg voor goede wandelschoenen. Ik heb jarenlang gewandeld op stevige sportschoenen en outdoorslippers. Maar dat was in mijn studententijd. Tegenwoordig geef ik de voorkeur aan een paar stevige wandelschoen en lichte wandelsokkken. Deze helpen ook om blaren te voorkomen.

Kies het soort wandelschoenen wat bij jou past (wat je graag draagt). Als je nog nooit hebt gewandeld begin dan met wandelschoenen in categorie A. Deze wandelschoenen zijn comfortabel en uitermate geschikt voor beginnende wandelaars en dito routes.

2. Je eerste wandeling in de bergen: begin klein

Zoals met alles wat je voor het eerst doet, moet je ook met bergwandelen klein beginnen. Dit is zo ongeveer het moeilijkste wat er is. Onze eerste serieuze wandelvakantie ging naar Patagonië, waar we 5 dagen lang onafgebroken een tocht maakten. Ik bleek nog zwanger te zijn ook. Het was adembenemend mooi en alles ging goed. Maar vervolgens moesten we wel drie dagen in een compleet verzorgd hotel bijkomen. Niet helemaal de bedoeling…

Begin dus klein en bouw het langzaam op. Je hebt tijd nodig om te wennen aan de hoogte en aan de beweging. Je weet zelf het beste hoe jouw lichaam er fysiek voorstaat en je hoeft niemand iets te bewijzen. Maak de eerste keer een wandeling van ongeveer twee uur. Kijk hoe je je daarna voelt en bepaal vanaf daar hoe je volgende wandeling eruit ziet.

Het is ook aan te raden om al in Nederland te trainen voor bergwandelen. Zo zorg je dat je conditie op peil is.

3. Wandelen voor beginners: check het weer

Meestal kan je het weer bepalen met een simpele blik uit het raam. Maar in de bergen is dit niet genoeg. Je moet vooruit kijken, want het weer is veranderlijk. Een simpele weerapp of een voorspelling op de website van Bergfex geeft je de nodige informatie. Houdt er rekening mee dat het hoger in de bergen doorgaans een stuk kouder is dan in het dal. Ook belangrijk een (mogelijke) regenbui betekent niet ‘binnen blijven’ maar wel ‘regenkleding meenemen’.  Kleed je op het weer. Daarbij zijn laagjes het meest succesvol.

4. Beginnende wandelaars: stop dit in je rugzak

Zonder rugzak geen wandeling. Je bent onderweg op jezelf (en je wandelgezelschap aangewezen). Op sommige plekken heb je geen telefonisch (laat staan Wifi) bereik en berghutten zijn ook niet altijd in de buurt. Daarbij is het weer in de bergen veranderlijk. Een goede wandelrugzak met de volgende basis uitrusting is een must.

• zonnebrand en zonnebril (minimaal categorie 3)
• regenjas
• EHBO set
• gevulde drinkfles
• iets te eten voor onderweg

Wil je meer tips? Bekijk dan onze volledige wandel checklist.

5. De eerste keer bergwandelen: zorg voor juiste kleding

Wanneer je gaat wandelen zijn je wandelschoenen en wandelsokken de belangrijkste succesfactoren aan je outfit. Maar als je het echt goed wil aanpakken zorg je ook nog voor een wandelbroek (zo’n afritsvariant is ideaal omdat je gelijk een korte broek en een lange broek hebt om uit te kiezen) en een wandelshirt. Draag in ieder geval geen katoen of spijkerstof. Lees dit artikel voor de beste thermoshirts voor een bergwandeling.

6. Belangrijk bij je eerste bergwandeling: je afdaling

Tijdens een bergwandeling is je aandacht waarschijnlijk bij de top. De adrenaline die je ervaart bij een beklimming naar de top, het uitzicht wat nergens beter is en natuurlijk een selfie bij het kruis. Allemaal heel bijzonder een leuk. Maar daarna komt de afdaling. Waar de klim inspannend en zwaar is, is de afdaling licht en razendsnel. En je focus is een stuk minder…

De meeste ongevallen gebeuren dan ook tijdens de afdaling. Doorgaans geen ernstige ongevallen, maar wel van die opvallend onhandige ongelukjes. Struikelen over boomwortels, of over je eigen schoen, misstappen, in een wespennest gaan staan, een verzwikte enkel of een kind wat twee meter naar beneden rolt door de brandnetels (ja deze situaties hebben we de afgelopen jaren allemaal zelf meegemaakt). Houdt je focus dus bij de afdaling. Hoe lastig dit soms ook is. En houd eventuele kinderen alert.

7. Tot slot: laat niks achter behalve je voetafdruk

In de bergen leven talloze dieren. En er komt hier geen parkwachter om rommel op te ruimen. Zorg dus dat je een zakje bij je hebt voor je eigen afval en laat niks achter in de natuur. Mocht je tijdens een wandeling erg nodig achter een boom iets moeten doen, gooi je gebruikte zakdoekje daar dan niet neer. Het is even slikken, maar stop het in een plastic zakje, knoop het dicht en neem het mee. Zo voorkom je dat de mooiste wandelroutes door ongerepte natuur op termijn worden afgesloten vanwege de vervuiling die wandelaars achterlaten.