Wanneer je gaat wandelen in Oostenrijk moet je je taaltechnisch een beetje voorbereiden. Je hoeft echt geen vloeiend Duits te spreken en je hoeft ook niet je rijtjes met naamvallen mee te nemen (want dan wilde waarschijnlijk niemand meer wandelen in Oostenrijk). Maar het is wél handig dat je een beetje wegwijs bent met het Oostenrijkse wandel jargon. Daarom hebben wij de 10 belangrijkste Oostenrijkse wandel woorden voor je op een rijtje gezet. Leer ze uit je hoofd en gebruik ze bij de sportzaak, wandelgids of in je hotel. Zo kom je over als een echt profi!
Wandel woorden: Wandern, spazieren, laufen, gehen
Voor ons Nederlanders betekenen bovenstaande wandel woorden ‘ongeveer hetzelfde’. In Oostenrijk betekenen deze woorden echter geheel andere dingen. Bepaal voor je zelf wat je wil doen, wandern, spazieren, laufen of gehen. Hieronder lichten we deze woorden toe.
‘Wandern’
Wandern is de meeste sportieve manier om je te voet voort te bewegen. Wandern is sportief wandelen. Hiervoor gebruik je goede wandelschoenen en draag je een wandelrugzak. Wie gaat wandern trekt doorgaans de bergen in voor meerdere uren. In het Nederlands is het woord ‘hiken‘ het meest van toepassing.
‘Spazieren’
Spazieren is een ontspannen wandeling. Het Nederlandse woord wat het meest in de buurt komt is waarschijnlijk ‘een ommetje maken’. Je hebt bij het spazieren doorgaans geen wandelrugzak met nooddeken en EHBO set bij je. Of reservekleding om je om te kleden wanneer je een top bereikt. Iets minder sportief en inspannend dan wandern dus. Wel kan je voor het spazieren wandelschoenen dragen. Maar gewone sportschoenen volstaan ook.
‘Laufen’
Laufen is rennen. Toen de paraglider tegen mijn moeder riep: laufen! Begon ze rustig te lopen. Waarop de begeleider steeds luider begon te schreeuwen dat ze moest LAUFEN. Ofwel: rennen. Laufschuhe zijn dus hardloopschoenen. Wanneer je gaat laufen in Oostenrijk kan je ook vragen om trailrun schoenen.
‘Gehen’
Gehen is de minst sportieve vorm van wandelen. Gehen doe je bijvoorbeeld op weg naar de winkel of op weg naar school. Bij gehen is geen sportieve inspanning of goede conditie vereist. Gehen is ook de wandeling met de hond (Gassi gehen) of een ommetje met de kinderwagen.
Wanneer je in een outdoorzaak kleding wil kopen voor je wandelingen in Oostenrijk, bedenk dan vooraf goed welke vorm van wandelen je uit wil oefenen. De kleding en schoenen maken in dit geval een groot verschil.
Op weg naar de top – Bergwanderung of Bergtour
Wandelen in Oostenrijk is voor de meeste mensen wandelen in de bergen. In de bergen gelden een aantal specifieke Oostenrijkse wandel woorden die allemaal met het bereiken van de top te maken hebben.
‘Bergtour en bergsteigen’
Bergwandern is een wandeling in de bergen. Dat kan een korte wandeling zijn, een fikse wandeling van meerdere dagen en alles daar tussen in. Belangrijkste is: je blijft op de gemarkeerde paden.
Bergsteigen betekent dat je een Bergtour maakt (je bent dan Bergsteiger). Hierbij verlaat je de gemarkeerde paden en vind je je eigen weg naar de top. Bergsteigers hebben daardoor meer en betere uitrusting, kennis en opleiding nodig.
Een belangrijk onderscheid: een bergwandeling kan bijna iedereen maken. Voor een bergtour huur je een gids in en heb je een goede conditie, uitrusting en kennis nodig.
Gipfelglück
De top van de berg wordt in het Duits Gipfel genoemd. Gipfelglück is het onbeschrijfelijke geluksgevoel wat je ervaart op die top. Iedereen die dit heeft meegemaakt kent dit gevoel denk ik wel..
Gipfelglück: onbeschrijflijk geluksgevoel op bergtop.
Wandernweg of Forststrasse
Sommige wandelwegen lopen deels over Forststrasse. Waar een ‘Wandernweg” uitsluitend bedoeld is voor wandelaars, is een Forststrasse ook aangelegd voor verkeer (boswachter, leveranciers aan bergutten, jagers, etc). De Forststrasse is echter niet bedoeld om met je toeristische auto te betreden.
Door Klammen en Schluchten en Ofen
In de bergen van Oostenrijk betekend wandelen vaak ‘de hoogte in’ maar je kan in een aantal bijzondere gevallen ook ‘de diepte in’. In Oostenrijk vind je veel namelijk veel Klammen, Schluchten en Ofen. We proberen het verschil tussen deze Oostenrijkse wande lwoorden kort te duiden.
Schlucht, Klamm of Ofen
De begrippen Schlucht en Klamm worden vaak door elkaar gebruikt. Beide woorden betekenen ‘kloof’. Echter, het verschil zit hem in de breedte van de kloof. Een Klamm is een smalle Schlucht. De Liechtensteinklamm bijvoorbeeld. Maar er zijn meer bijzondere kloven te bezoeken in Oostenrijk.
En dan is er nog het begrip Ofen, zoals Salzachofen in Golling (zeker een bezoek waard als je in SalzburgerLand op vakantie gaat). Wat precies het verschil is met een Schlucht of een Klamm heb ik tot op de dag van vandaag niet kunnen ontdekken maar… volgens mij heeft het er iets mee te maken dat een Ofen is onstaan door een steenlawine. Wie precies weet hoe het zit, mag mij (heel graag!) meer hierover vertellen. UPDATE: Volgens een oplettende lezer zijn de ‘Ofen’ een overblijfsel uit de Romeinse tijd en taal.
Wij raden aan er zeker één op je lijstje te zetten tijdens een vakantie in Oostenrijk.
Jause, jausnen en Brettljause
Jause is zoveel als ‘snack’ maar dan de Oostenrijkse versie hiervan. Je kan een Jause meenemen (kinderen moeten dagelijk een ‘Jause’ meenemen naar school) maar je kan ook een Jause Pause maken. Tijdens zo’n pauze ga je dan ‘jausnen‘. Veel berghutten hebben naast een tosti of een salade ook een Brettljause op de kaart staan. Een houten plank met allerlei lokale specialiteiten. Vlees en kaas zijn de standaard, maar soms zitten er ook andere specialiteiten zoals vis bij.
Hoe dan ook, Jause is altijd een goed idee. Brettljause is nooit verkeerd. En maak altijd tijd om vrienden of familie te jausnen.
