Wanneer je tijdens een vakantie in Oostenrijk uit eten gaat, kan je meestal kiezen uit een aantal traditionele gerechten. Deze lekkerste gerechten in Oostenrijk zijn in de zomer en in de winter grotendeel gelijk en staan vrijwel overal op de kaart. Met een aantal kleine uitzonderingen, die we hieronder zullen bespreken. Vrijwel al het eten in de traditionele berghutten geeft veel energie. Zodat je je wandeling of wintersport met nieuwe energie kunt voorzetten. Weet je niet wat je moet kiezen voor de lunch? Kies dan voor één van onderstaande gerechten. Dan zit je altijd goed.
Lekkerste gerechten Oostenrijk:
- Schweinebraten
- Alpenkazen
- Kaisersschmarrn
- Eierschwammerl
- Forel of saibling
- Rundersoep
- Knödel variaties
- Kasspätzle
- Schnitzel
- Brettl Jausn
1. Schweinebraten: zondagse traditie
In Oostenrijkse bergdorpen is de lunch de belangrijkste maaltijd van de dag. En op zondag serveren veel traditionele hutten schweinebraten. Een enorm gerecht, wat je meestal vooraf moet bestellen als je dit wil eten. Het varkensvlees is veel en vol van smaak. Doorgaans wordt de schweinebraten geserveerd met een knödel (voor wie dit niet kent, een soort gehaktbal gemaakt van brood) en zuurkool. Een aanrader (voor de echte vleeseters) voor wie kennis wil maken met een typisch Oostenrijks gerecht.
2. Kasjausn bij traditionele berghutten
Kazen tellen op zicht misschien niet als gerecht, maar een kaasplankje zeker wel. Veel Oostenrijkse berghutten waren vroeger boerenbedrijven. Nog altijd zijn veel eigenaren van berghutten ook eigenaar van een aantal dieren die ergens op de berg staan te grazen. Zo maken veel ‘huttenwirten’ nog zelf kaas en kan je verse (rauwe) melkproducten krijgen in de zomer en in het najaar. In de grote toeristische bestemmingen is dit wel een beetje verdwenen, maar in de kleine dorpen is het nog vaak prijs. Probeer de verse kazen vooral eens uit! Ze worden geserveerd met brood en een glas wijn of bier smaakt er goed bij.
3. Kaisersschmarrn, het lekkerste Oostenrijkse gerecht volgens onze kinderen
Een dikke, zoete pannenkoek in kleine stukjes gehakt. Zo leg ik dit gerecht altijd uit aan mensen die vragen wat Kaisersschmarrn zijn. Eens in de zoveel tijd moet ik dit gerecht bestellen. Onze kinderen eten dit Oostenrijkse gerecht met grotere regelmaat. Voor volwassenen worden er meestal in rum gedrenkte rozijnen doorheen gebakken. Dus vermeld het erbij als je dit gerecht voor je kinderen besteld. In de zomer met verse cranberry compote smaken ze het lekkerst. In de winter met appelmoes.
4. Eierschwammerl: Oostenrijks gerecht voor fijnproevers
Als vegetarier heb je niet een hele ruime keuze in gerechten in Oostenrijk. Maar zodra het cantharellen seizoen begint, wil ik weer veelvuldig uit eten. Zie je een gerecht met eierschwammerl op de kaart? Bestel dit dan! Eierschwamml zijn cantharellen en ze groeien rijkelijk in de Oostenrijkse bergen. Hele gezinnen trekken er in de weekenden op uit om ze te verzamelen en te verwerken tot de lekkerste gerechten. De combinatie met pasta of spätzle is fenomenaal maar ook in soepen geven ze een bijzondere, fijne smaak. Een glas witte wijn erbij doet het altijd goed.
5. Verse vis in Oostenrijk: forel of saibling
Forel wordt in Oostenrijk gekweekt in bergwateren met kraakhelder bron water. Saibling is doorgaans iets groter dan forel en minder verkrijgbaar, maar overtreft de forel in smaak. De saibling wordt gekweekt in stromend water, het bronwater stroomt letterlijk in en uit de bron of vijver waar de saibling leeft (en groeit). Tegenwoordig horen we steeds meer over de vervuiling van de zee dat je je kan afvragen of vissen uit de zee wel zo gezond zijn (althans, ik vraag me dat dan af). Bij saibling of forel hoef je je hier geen zorgen over te maken. Ze hebben een prima leven, op een mooie en zuivere plek. En dat proef je!
6. Rundersoep: het lekkerste Oostenrijkse voorgerecht
Met een rundersoep kom je snel op kracht. Vraag me niet hoe het werkt, maar als ik moe of lusteloos ben bestel ik een kom rundersoep en dan kan ik letterlijk weer uren vooruit. Mijn persoonlijke favoriet is de “Rindsuppe mit Kaspressknödel’ ofwel: rundersoep met kaas knödel. Dit laatste is de eerder beschreven broodbal maar in dit geval dus met kaas. Bijzonder van smaak en het brengt je op kracht na een flinke hike. Kan overigens prima gevolgd worden door één van bovenstaande gerechten.
7. Knödel variaties: ook veel keuze voor vegetariërs
De knödel is een broodbal (in de meeste gevallen) maar hier kan van alles aan toegevoegd worden. Onze favorieten zijn de spinazieknödel, de pompoenknödel en de kaasknödel. Vaak kan je één van deze soorten of een variatie van meerdere soorten bestellen. De knödel wordt dan geserveerd met gesmolten boter, kaas en hopelijk een salade. Bij mij, als vegetariër, een absolute favoriet (vooral de spinatknödel)!
8. Käsepätzle: alleen voor echt kaaskoppen
Spätzle is pastasoort met meel, ei en melk (of water). Dit wordt door een kleine rasp kort gekookt en smaakt vooral naar ei. Door dit vervolgens te bakken met heel veel kruidige kaas ontstaat de beroemde käsepätzle. De finish touch bestaat uit gebakken uitjes die er voor het serveren overheen gestrooid worden en het gerecht een knapperige bite geven. Käsepätzle behoort absoluut tot de lekkerste gerechten in Oostenrijk (en is ook nog eens vegetarisch) maar het is ook zonder twijfel het meest machtige gerecht in de Oostenrijkse keuken. We hebben nog nooit een bord met käsepätzle helemaal leeg gegeten.
9. Schnitzel: het gerecht die je wist dat zou komen
Bij Oostenrijk denken de meeste mensen aan schnitzel en patat. En hoewel dit echt één van de meest uitgeklede gerechten van de afgelopen jaren is, gaan de schnitzels hier nog steeds als zoete broodjes over de toonbank. En dus zetten we de schnitzel er gewoon ‘lekker’ tussen als het gaat over de lekkerste gerechten in Oostenrijk. Want ‘meeste stemmen tellen’. En soms, heel soms, krijgen we een echt lekkere schnitzel voorgeschoteld. En dan proeven we weer hoe dit gerecht eigenlijk bedoeld: heerlijk! Gebakken in de pan, van rundvlees en met een knapperige korst.
10. Brettljausn: gezellig samen snacken
Jausen is zo ongeveer het Oostenrijkse woord voor snacken. En Brettl staat voor bord. Meestal wordt de Brettljausn geserveerd op een houten plank. De samenstelling loopt sterk uiteen en bij de betere berghutten is het een combinatie van alles wat er in de hut gemaakt wordt (steeds vaker is het echter een hut zonder boerenbedrijf waar alles uit verpakkingen komt, helaas). Wat er meestal op de brettljausn te vinden is: gedroogde vleessoorten, verschillende kaassoorten en augurken. Dit wordt geserveerd met brood en boter. Altijd gezellig om een paar van deze planken te bestellen en dan met elkaar te delen.
Ben je vegetarisch? Dan kan je dit gerecht gewoon bestellen met de mededeling dat je geen vlees wil. Dan zal de plank voornamelijk van kaas voorzien worden (en heel soms vis). Dat is net zo gezellig natuurlijk.
Lekkerste Oostenrijkse gerechten zelf maken
Bovenstaande zijn onze favorieten Oostenrijkse gerechten. Naast dat we deze vaak bestellen in restaurants, staan ze thuis ook vaak op het menu. Vooral de Kaiserschmarrn zijn heel makkelijk om thuis te maken (het grote onderscheidt met pannenkoeken is dat je de eieren splitst, het eiwit tot schuim klopt en het hele mengsel van 5 eieren in één keer bakt). De Oostenrijkse keuken is namelijk verrassend eenvoudig, je hoeft echt geen top kok te zijn om deze gerechten klaar te maken. Maar het lekkerst smaken ze natuurlijk in de echte traditionele berghut.
Bonustip: voor deze gerechten gebruik ik voornamelijk de Oostenrijkse recepten websites gutekueche.at en ichkoche. Daar vindt je meerdere variaties van de lekkerste gerechten in Oostenrijk.
